Innovaties zijn een belangrijke sleutel voor schoon en ecologisch gezond oppervlaktewater en grondwater, daarom hebben we vanuit Greenports Nederland in samenwerking met het Platform Duurzame Glastuinbouw en ministerie van Infrastructuur en Waterstaat begin dit jaar twee innovatieprijzen uitgereikt.
QMS Water van Delphy helpt telers in de glastuinbouw om de watergift nauwkeurig af te stemmen op het gewas en de bodem, en zo uitspoeling te voorkomen. Daarmee won de slimme tool de Waterinnovatieprijs van Greenports Nederland. De jury prees niet alleen de techniek, maar ook de manier waarop telers betrokken worden. “De technologie is er. Maar de vraag is: hoe zorg je ervoor dat telers die technologie ook daadwerkelijk gaan gebruiken?”.
De glastuinbouw moet volgens de Kaderrichtlijn Water (KRW) in 2027 emissieloos zijn. Dat betekent dat in grondgebonden teelten het gewas precies genoeg water moet krijgen. Te veel water zorgt immers voor uitspoeling. Maar wat is ‘precies genoeg’? En hoe voorkom je als teler dat je eigenlijk te weinig water en meststoffen geeft? Flores Eversdijk en Klaas van Egmond van Delphy: “Eigenlijk is de bodem vaak nog een black box.” Dat kan alleen als je de juiste informatie hebt over onder meer de ondergrond en het gewas. Delphy ontwikkelde daarvoor QMS Water voor toepassing in grondgebonden kasteelten. QMS Water is een online rekenmethode én dashboard die op basis van verschillende gegevens (zoals over het gewas) en databronnen (onder meer sensoren) de teler adviseert wat de beste watergift is.
Met QMS Water won Delphy de waterinnovatieprijs van Greenports Nederland in de categorie Effectieve samenwerking. Het ging de jury niet alleen om het dashboard zelf, maar ook om het sociale aspect van het project. Want techniek is pas van nut als het gebruikt wordt. Daarom organiseert Delphy bijeenkomsten waar telers elkaar kunnen informeren en inspireren over het sturen van de watergift op basis van data.
Slim sturen op watergift
Delphy ontwikkelde al eerder datatools met de naam QMS (Quality Management System). Zo zijn er pakketten voor het plannen van de teelt van bijvoorbeeld tomaat of chrysant en voor het plannen van bemesting. Voor buitenteelten, zoals de akkerbouw en de boomteelt, lanceerde Delphy enkele jaren geleden ook al een pakket dat QMS Water heet. Want ook in die sectoren is een optimale watergift, onder meer door de KRW. “Ook uien en aardappelen worden steeds vaker gedruppeld.”
QMS Water is nu aangepast voor grondgebonden teelten in de kas. Het systeem combineert diverse gegevens, waaronder: het gewas, het type ondergrond, de weersvoorspelling, gewasmodellen en de historische watergift. Op basis daarvan berekent QMS Water hoeveel water en meststoffen de teler kan toedienen zonder dat er uitspoeling te verwachten is.
Dashboard
Al die data zijn al op enige manier beschikbaar. Zo zijn er al sensoren beschikbaar om de vochtigheid van de bodem te meten. Maar op welke diepte moeten die sensoren geplaatst worden? Het antwoord op die vraag is onder meer afhankelijk van hoe waterdoorlatend een grondsoort is en hoe diep de wortels van een gewas groeien. Bovendien: elke sensor meet de vochtigheid van de bodem op een andere manier.
“In QMS Water kan de teler aangeven wat voor gewas geteeld wordt, om wat voor grond het gaat én welke sensoren gebruikt worden. We onderzoeken momenteel de meest verkochte sensoren voor de tuinbouw, om te weten hoe accuraat de metingen zijn. Een teler kan uiteraard ook een andere sensor gebruiken: we willen het platform zo open mogelijk houden.”
Telers delen ervaringen
Het resultaat is te zien op een online dashboard. Op basis daarvan kan de teler een beslissing nemen over de watergift. De teler kan er ook voor kiezen de watergift automatisch op basis van QMS te laten plaatsvinden. Maar, zo vertellen Eversdijk en Van Egmond, dat is voor veel telers waarschijnlijk nog een stap te ver.
“De technologie is er. Maar de vraag is: hoe zorg je ervoor dat telers die technologie ook daadwerkelijk gaan gebruiken?” Telers houden graag de controle over belangrijke bedrijfsprocessen. Terwijl het goed gebruiken van data ondernemers juist kan helpen de juiste beslissingen te nemen. “Dat begrijpen we wel. Daarom starten we komende maanden met bijeenkomsten waarin we telers laten vertellen hoe zij data inzetten voor een betere irrigatie. We vragen hen dus hun succesverhalen te delen met collega’s. Zo willen we de toepassing van data in de tuinbouw versnellen.”