Zoetermeer, 16 september 2022
Consultatie Commissievoorstel Verordening Duurzaam Gebruik van Gewasbeschermingsmiddelen
Op 22 juni 2022 heeft de Europese Commissie een voorstel voor de verordening Duurzaam gebruik van Gewasbeschermingsmiddelen (Sustainable Use Regulation – SUR) gepubliceerd. In dit voorstel worden verschillende regels voorgesteld om een reductie van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te realiseren. Een aantal van deze regels kunnen grote impact hebben op primaire producenten en de keten in de Nederlandse tuinbouw. Deze partijen zijn samen met overheden en onderwijs- en kennisinstellingen verenigd in Greenports Nederland.
Greenports Nederland ondersteunt de wens van de Europese Commissie om naar steeds duurzame plant- en teeltsystemen te komen en neemt hier ook haar verantwoordelijkheid in, zoals verwoord in het Tuinbouwakkoord. Zo werkt ze vanuit de Transitietafel Gezonde Planten aan een aanpak om een hoger niveau Integrated Pest Management (IPM) in de hele keten te bereiken. Een belangrijk doel daarbij is de milieu-impact van chemische gewasbescherming sterk te verlagen. Dit sluit nauw aan bij de doelen van de SUR. Echter, een aantal van de voorgestelde regels in de SUR kunnen impact hebben op het bereiken van de ambities van de Greenports. Hieronder staan de drie belangrijkste punten beschreven.
Bindende reductiedoelstellingen houden geen rekening met innovatieve teeltsystemen
In het voorstel worden regels gesteld om 50% reductie van het gebruik en risico van chemische gewasbeschermingsmiddelen te realiseren. Greenports Nederland ondersteunt een vermindering van milieudruk door gewasbeschermingsmiddelen, maar plaatst vraagtekens bij de eenzijdige aanpak van de Europese Commissie, waarin wordt gekeken naar het aantal kilogrammen per hectare. Er wordt in het voorstel geen onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten teeltsystemen. In het geval bedekte teeltsystemen, zoals de glastuinbouw, wordt vaker gewerkt met verticale teeltsystemen waardoor de productie per hectare toeneemt, maar de milieulast per product uiteindelijk veel minder is.
- Greenports Nederland vraagt de Europese Commissie om onderscheid te maken tussen verschillende soorten teeltsystemen, zodat innovatieve en duurzame productiemethoden niet worden ontmoedigd.
Voorgestelde regels voor gevoelige gebieden en water zijn niet logisch
In het voorstel worden regels gesteld om het gebruik van alle gewasbeschermingsmiddelen, waaronder dus ook biologische en laag risicomiddelen, te verbieden in gevoelige gebieden of binnen 3 meter van deze gebieden. Door de stringente eis om 50% reductie te realiseren van chemische gewasbescherming hebben tuinbouwbedrijven in dergelijke situaties alle alternatieven nodig om een gezond gewas te produceren. Zoals ook aangegeven in de SUR zijn er biologische en laag risico gewasbeschermingsmiddelen die een duurzaam alternatief kunnen vormen voor het gebruik van bepaalde chemische gewasbeschermingsmiddelen en spelen zij een belangrijke rol in het succes van geïntegreerde gewasbescherming en biologische land- en tuinbouw.
- Greenports Nederland verzoekt de Europese Commissie om de mogelijkheid te behouden om laag risico producten (waaronder biologische middelen) als duurzaam alternatief voor chemische gewasbeschermingsmiddelen te behouden in gevoelige gebieden.
Onder gevoelige gebieden behoort ook het stedelijk gebied. Veel glastuinbouwbedrijven zijn gepositioneerd nabij stedelijk gebied. De glastuinbouw zou als een vorm van stadslandbouw kunnen worden gezien, waarbij het voedsel dichtbij de consument wordt geproduceerd. Ook wordt gesteld om het gebruik te verbieden in de nabijheid of binnen 3 meter van oppervlaktewater. In het geval van gesloten teelsystemen is het niet logisch om het gebruik van middelen te verbieden. Het doel is om te voorkomen dat middelen in het milieu terecht komen en dat kan bij gesloten teeltsystemen op een andere manier worden bereikt.
- Greenports Nederland verzoekt de Europese Commissie om rekening te houden met het concept gesloten teeltsysteem. In een gesloten teeltsysteem speelt de positionering van het bedrijf niet mee, aangezien outputs niet in het milieu komen.
Meer focus is nodig om het stimuleren van alternatieven
Om de transitie naar steeds duurzamer productie te stimuleren stelt de Europese Commissie een aantal zaken voor. Greenports Nederland zou hier echter graag meer focus en sturing op zien. In het voorstel wordt vooral gefocust op prikkels voor telers om het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen te verminderen. Echter, concrete prikkels om de beschikbaarheid van alternatieven (waaronder biologische en laag risico middelen) te stimuleren ontbreken. Wellicht zijn er mogelijkheden om lidstaten te stimuleren om de capaciteit van toelatingsautoriteiten om alternatieven versneld op de markt te brengen te vergroten. Daarnaast is het van groot belang dat belemmeringen worden weggenomen zodat moderne verdelingstechnieken, zoals CRISPR-Cas, kunnen worden gebruikt om versneld tot weerbare rassen te komen.
- Greenports Nederland vraagt de Europese Commissie om te komen met concrete voorstellen om de beschikbaarheid van alternatieven op de markt te vergroten en te stimuleren en wettelijke barrières voor moderne verdelingstechnieken weg te nemen.
Wij vragen U om de genoemde adviezen en verzoeken op te pakken.
Namens de transitie tafel Gezonde Planten,
Jaap Bond (voorzitter)