In vijf stappen hele gebieden veranderen
In het tuinbouwakkoord is verduurzaming van de sector en de daarvoor benodigde energietransitie een belangrijk onderdeel. Onze gezamenlijke ambitie is om ervoor te zorgen dat de glastuinbouwsector in 2040 klimaatneutraal is. De bloembollen- en paddenstoelensector streven ernaar om al in 2030 klimaatneutraal te zijn. De thematafel Energie is onderdeel van het landelijke programma ‘Kas als Energiebron’. Hier werken het Ministerie van LNV, Glastuinbouw Nederland en Greenports Nederland samen aan de ‘Gebiedsaanpak Energietransitie Glastuinbouw’ om deze ambitie te halen. Greenports Nederland is eindverantwoordelijk voor de gebiedsaanpak.
Via een werkgroep met deelnemers van Glastuinbouw Nederland, Rabobank, provincies en regionale Greenports is een landelijke aanpak gestart om de energietransitie in alle grotere tuinbouwregio’s in Nederland te stimuleren.
Hans van der Berg van Glastuinbouw Nederland is projectleider van de 'Gebiedsaanpak Energie Glastuinbouw’. Hij werkt via 5 afgekaderde stappen om de complexiteit rond gebiedsaanpak behapbaar te maken.
Gemeenten en provincies hebben net als ondernemers doelstellingen rondom duurzaamheid. Daarbij hebben ze belang bij een vitaal en toekomstbestendig bedrijfsleven in het gebied. De gebiedsaanpak energietransitie glastuinbouw is een unieke methode om belangen van ondernemers en overheden op elkaar af te stemmen en gezamenlijk commitment te creëren.
Er wordt gewerkt via praktische stappen:
- Het inventariseren van de behoefte aan energie voor de bedrijven in een gebied. (Denk hierbij aan energievormen als warmte, CO2 en elektra)
- Het organiseren van ondernemers in een gebied, onderling kennis delen en het verbinden van partijen als ondernemers, de regionale Greenport, provincie en gemeente(n).
- Het verkennen van mogelijkheden en het inventariseren van de haalbaarheid van collectieve mogelijkheden voor verduurzaming in nauwe samenwerking met alle betrokken partners
- Het uitwerken van een strategie om tot realisatie van duurzame projecten te komen
- De daadwerkelijke realisatie
Belangrijke schakel in de 30 RES’en
Binnen de aanpak van de Regionale Energiestrategie (RES) wordt binnen 30 regio’s in Nederland de energievraag en -aanbod van onder meer woningen en industrie in kaart gebracht en waar mogelijk op elkaar aangesloten of afgestemd. De energieaspecten van de glastuinbouwbedrijven in een regio zijn hier een belangrijke schakel in. Om de glastuinbouw samen met de gebouwde omgeving en andere bedrijvigheid integraal onderdeel te laten zijn van de RES’en, betekent dat, dat er per regio een inventarisatie wordt uitgevoerd en een integrale energietransitievisie wordt opgesteld. Dit is ook onderdeel van de gebiedsaanpak energietransitie.
Crisis onderstreept belang, maar bedreigt voortgang
De huidige energie- en Oekraïnecrisis maakt het werk van de Thematafel nog urgenter. De ontwikkelingen vergroten en versnellen de energietransitie-opgave. Tegelijk vormt de crisis een groot risico voor de voortgang van de transitie. Bedrijven kunnen door de hoge kosten niet investeren in de modernisering van het bedrijf, waarmee de transitie tot stilstand komt.
“De status per gebied is zeer verschillend. In sommige regio’s moet eerst nog een goede gebiedsvisie worden ontwikkeld, maar in andere regio’s zitten we al volop in de realisatiefase. De ontwikkeling in elke regio is een verantwoordelijkheid van betrokken gemeentes en ondernemers. Vanuit onze expertise vindt ondersteuning en coördinatie in dit proces en de uitvoering plaats.” zo geeft Hans aan.
Met de Gebiedsaanpak alleen realiseren we voor de tuinbouwsector nog niet de verduurzaming van de gehele sector en dus onze ambitie. Via regionale Greenports, en ook via het programma Kas als Energiebron, wordt volop aandacht besteed aan projecten en innovatie op breed vlak, zoals waterstof, warmtepompen, gebruik restwarmte industrie, de mogelijke rol van bio-energie en aardwarmte. Deze ontwikkelingen moeten volop doorgaan om de afhankelijkheid van de fossiele brandstoffen te verminderen.
Hans van der Berg
Glastuinbouw Nederland
Projectleider 'Gebiedsaanpak Energie Glastuinbouw’